Cách đo và kiểm tra thạch anh bằng đồng hồ vạn năng

Thạch anh là một linh kiện quan trọng trong các mạch điện tử để đảm bảo thạch anh hoạt động chính xác thì việc đo và kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng có chức năng đo tần số (Hz) là điều cần thiết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá cách đo và kiểm tra thạch anh bằng đồng hồ vạn năng, cùng những lưu ý quan trọng để đạt được kết quả chính xác.

Cách đo và kiểm tra thạch anh bằng đồng hồ vạn năng

Dưới đây là hướng dẫn từng bước cách kiểm tra thạch anh đơn giản bằng đồng hồ vạn năng kỹ thuật số:

1. Chuẩn bị: Đảm bảo đồng hồ vạn năng của bạn có thang đo Hz với tổng trở đầu vào lớn, để tránh ảnh hưởng đến biên độ dao động của thạch anh.
2. Chọn thang đo tần số (Hz): Bật đồng hồ vạn năng và chọn chế độ đo tần số.
3. Kết nối các que đo: Que đo màu đỏ nối vào cực dương, que màu đen nối vào cực âm.
4. Đo thạch anh: Đặt que màu đen vào chân giữa của thạch anh hoặc bất kỳ điểm mát nào, que đỏ vào một trong hai chân còn lại.
5. Đọc kết quả: Nếu kết quả gần với tần số ghi trên thạch anh, linh kiện này vẫn hoạt động tốt.

Lưu ý, không có phương pháp kiểm tra thạch anh khi nó không hoạt động; bạn chỉ có thể đo khi mạch điện đang được cấp nguồn. Bên cạnh đó bạn cần chọn cho mình loại đồng hồ vạn năng tốt nhất tại đây: Nên mua đồng hồ vạn năng loại nào tốt nhất hiện nay?

Ký hiệu thạch anh

Hình trên là ký hiệu của bộ dao động thạch anh. Tinh thể thạch anh được tạo thành từ một mảnh thạch anh mỏng, được gắn chặt giữa hai bề mặt kim loại song song và nối điện với nhau.

Kích thước vật lý, mật độ và độ dày của tinh thể được kiểm soát rất nghiêm ngặt vì những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến tần số dao động. Khi hình dạng và kích thước của thạch anh đã được định hình và kiểm soát, tần số tạo ra sẽ cố định, không thay đổi được sang các tần số khác.

Các loại thạch anh điện tử

Trên thực tế, thạch anh tồn tại với nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, nhưng chúng thường được phân loại dựa trên hai yếu tố chính: chất liệu và cấu tạo. Dưới đây là các loại thạch anh điện tử được phân chia một cách dễ hiểu:

Phân loại theo chất liệu:

• Thạch anh vỏ sắt: Vỏ được làm bằng sắt, giúp bảo vệ thạch anh.
• Thạch anh vỏ gốm: Vỏ gốm có khả năng cách điện và bảo vệ tốt.

Phân loại theo cấu tạo:

• Thạch anh 2 chân: Loại thạch anh có 2 chân cắm.
• Thạch anh 3 chân: Loại này có 3 chân cắm.
• Thạch anh 4 chân: Thạch anh có 4 chân, dùng trong các mạch điện tử phức tạp.

Nguyên lý hoạt động của thạch anh

Thạch anh hoạt động dựa trên hiện tượng cộng hưởng khi chịu tác động của điện áp xoay chiều. Khi tần số điện áp thay đổi, thạch anh sẽ dao động theo tần số đó và đạt cộng hưởng tại một mức tần số nhất định. Tần số cộng hưởng này phụ thuộc vào hình dạng và kích thước của tinh thể thạch anh.

Về nguyên lý, thạch anh có thể được mô phỏng như một mạch dao động RLC, trong đó cuộn cảm (L) và tụ điện (C) được mắc nối tiếp, kết hợp song song với một tụ khác và một điện trở cách điện. Mỗi tinh thể thạch anh có hai loại tần số cộng hưởng: tần số cộng hưởng nối tiếp và tần số cộng hưởng song song. Cả hai loại này đều rất ổn định và ít bị ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường bên ngoài.

Một điểm đặc biệt của thạch anh là hệ số phẩm chất trong mạch cộng hưởng rất cao, giúp giảm thiểu tổn hao năng lượng. Điều này làm cho thạch anh trở thành linh kiện lý tưởng trong việc tạo dao động chính xác, đặc biệt khi kết hợp với transistor, cổng điện tử hoặc vi xử lý để điều chỉnh tần số và dạng sóng theo mong muốn.

Kết luận

Với cách đo và kiểm tra thạch anh bằng đồng hồ vạn năng đơn giản trên bạn có thể dễ dàng xác định tần số cộng hưởng của thạch anh và so sánh với giá trị ghi trên linh kiện. Quy trình sử dụng đồng hồ vạn năng này giúp phát hiện các vấn đề như thạch anh bị hỏng hoặc không hoạt động đúng cách. Dù thạch anh có nhiều loại khác nhau về kích thước và chất liệu, cách đo và kiểm tra cơ bản vẫn giống nhau, đảm bảo sự chính xác và ổn định của mạch điện khi thạch anh được sử dụng.