Hướng dẫn cách sử dụng đồng hồ vạn năng kim tối đa hiệu suất

Đồng hồ vạn năng kim với thiết kế đơn giản nhưng hiệu quả là công cụ hữu ích cho cả những người thợ chuyên nghiệp lẫn người dùng phổ thông trong việc sửa chữa và bảo trì các thiết bị điện. Tuy nhiên, để sử dụng đồng hồ vạn năng một cách chính xác và an toàn, người dùng cần nắm vững các thao tác đo lường cơ bản. Bài viết này sẽ hướng dẫn sử dụng đồng hồ vạn năng kim giúp bạn tận dụng tối đa hiệu suất của thiết bị trong công việc hàng ngày.

Hướng dẫn cách sử dụng đồng hồ vạn năng kim

1. Cách đo điện áp một chiều (DC)

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng P(+).
2. Xoay núm điều chỉnh sang thang đo DCV, chọn giá trị lớn nhất nếu bạn chưa biết chính xác mức điện áp cần đo.
3. Đặt hai que đo vào hai điểm cần đo điện áp.
4. Quan sát kim chỉ thị trên thang DCV để đọc kết quả.

2. Cách đo điện áp xoay chiều (AC)

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng P(+).
2. Xoay núm điều chỉnh sang thang đo ACV và chọn giá trị lớn nhất nếu bạn chưa rõ mức điện áp cần đo.
3. Đặt hai que đo vào hai điểm cần đo điện áp.
4. Quan sát kim chỉ thị trên thang ACV để đọc kết quả.

3. Cách đo điện trở (Ohm)

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng P(+).
2. Xoay núm điều chỉnh sang thang đo Ohm (Ω), chọn giá trị gần với giá trị điện trở dự kiến. Nếu không biết, hãy bắt đầu từ thang nhỏ nhất (x1).
3. Chập hai que đo lại với nhau và xoay núm tinh chỉnh để kim chỉ thị về vị trí 0.
4. Đặt hai que đo lên hai đầu điện trở cần kiểm tra, sau đó quan sát kim chỉ thị để đọc giá trị điện trở đo được.

4. Cách đo dòng điện một chiều giá trị nhỏ (mA)

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng P(+).
2. Xoay núm điều chỉnh sang thang đo DCma, chọn giá trị lớn nhất nếu chưa biết chính xác mức dòng điện cần đo.
3. Đặt hai que đo vào hai điểm đã tách ra khỏi mạch điện kín để đo dòng điện chạy qua.
4. Quan sát kim chỉ thị trên thang DCma và đọc kết quả.

5. Cách đo dòng điện một chiều giá trị lớn (A)

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng 10A.
2. Xoay núm điều chỉnh sang thang đo DCma, chọn giá trị lớn nhất có ghi "10A" màu đỏ.
3. Đặt hai que đo vào hai điểm đã tách ra khỏi mạch điện kín.
4. Quan sát kim chỉ thị trên thang DCA và đọc kết quả đo dòng điện lớn.

6. Cách đo thông mạch

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng P(+).
2. Xoay núm điều chỉnh sang thang đo BUZZ (kiểm tra thông mạch).
3. Chập hai que đo lại và tinh chỉnh núm xoay để kim chỉ thị về vị trí 0.
4. Đặt hai que đo lên hai đầu của dây dẫn cần kiểm tra.
5. Lắng nghe: nếu có tiếng kêu, dây dẫn còn thông suốt; nếu không, dây đã bị đứt.

7. Cách kiểm tra pin còn tốt hay cần thay thế

Để kiểm tra tình trạng của pin, bạn thực hiện các bước sau:

1. Cắm que đo đen vào cổng COM (-) và que đo đỏ vào cổng P(+).
2. Xoay núm chọn chế độ về thang đo BATT.
3. Chọn giá trị 1.5V nếu bạn muốn kiểm tra pin 1.5V, hoặc 9V nếu muốn kiểm tra pin 9V.
4. Đặt que đo đen vào cực (-) và que đo đỏ vào cực (+) của pin.
5. Quan sát kim chỉ thị:
   • Nếu kim di chuyển đến vạch xanh với dòng chữ "Good", pin vẫn còn tốt.
   • Nếu kim chỉ đến vạch đỏ với chữ "BAD", pin đã yếu và cần được thay thế.

Lưu ý khi sử dụng đồng hồ vạn năng kim

• Luôn kiểm tra và chọn đúng chế độ đo trước khi tiến hành để tránh gây hư hại cho thiết bị hoặc mạch điện.
• Không đo điện áp cao hơn thang đo cho phép của đồng hồ, vì điều này có thể dẫn đến hỏng hóc hoặc nguy hiểm.
• Sau khi sử dụng xong, vặn núm xoay về vị trí tắt (OFF) để tiết kiệm pin và bảo vệ thiết bị.
• Đảm bảo đồng hồ và que đo luôn trong tình trạng tốt, không bị hỏng hóc hoặc rò rỉ điện.

Xem thêm: Tổng hợp lỗi phổ biến và cách sửa đồng hồ vạn năng bị hỏng tại nhà

Cách đọc chỉ số dòng điện và điện áp khi đo bằng đồng hồ vạn năng kim

Đọc giá trị điện áp DC (điện áp một chiều)

Khi đo điện áp DC, bạn sẽ đọc giá trị trên vạch chỉ số DCV tương ứng với thang đo mà bạn đã chọn. Cách đọc như sau:

• Nếu bạn đặt thang đo 250V, thì đọc trên vạch có giá trị lớn nhất là 250. Tương tự, nếu chọn thang đo 10V, bạn sẽ đọc trên vạch có giá trị lớn nhất là 10.
• Trong trường hợp đặt thang đo 1000V nhưng không có vạch chỉ thị cho giá trị 1000, bạn đọc giá trị trên vạch Max = 10 và nhân kết quả đo được với 100 lần (tức là nhân hệ số 100 để ra giá trị thực).

Đọc giá trị điện áp AC (điện áp xoay chiều)

Cách đọc điện áp AC cũng tương tự như điện áp DC, nhưng bạn sẽ đọc trên vạch chỉ số ACV. Cách tính tỷ lệ khi đọc cũng cần chú ý:

• Nếu chọn thang đo 250V, mỗi giá trị trên vạch 10 tương đương với 25V (vì 250/10 = 25).
• Nếu chọn các thang đo khác, bạn tính theo tỷ lệ tương tự, bằng cách chia giá trị thang đo cho số vạch tương ứng trên thang đo.

Đọc giá trị dòng điện

Khi đo dòng điện, bạn đọc trị số trên vạch chỉ số tương tự như khi đo điện áp. Bạn chọn thang đo dòng điện phù hợp (như DCma hoặc 10A) và đọc kết quả dựa trên vạch tương ứng.

Hiểu cách đọc trị số chính xác sẽ giúp bạn thực hiện các phép đo nhanh chóng và hiệu quả.

Các bộ phận chính của đồng hồ vạn năng kim

• Mặt số: Thang đo hiển thị kết quả với kim di chuyển trên mặt đồng hồ.
• Núm xoay chọn chế độ: Dùng để lựa chọn các chế độ đo như điện áp, dòng điện, điện trở, kiểm tra diode và kiểm tra thông mạch.
• Que đo: Một que màu đỏ (que dương) và một que màu đen (que âm), dùng để tiếp xúc với các điểm cần đo trên mạch điện.
• Cổng kết nối: Các cổng kết nối trên thân máy để cắm que đo. Thường có các cổng như VΩmA, COM (cổng chung) và 10A (để đo dòng điện cao).

Xem thêm: Đồng hồ vạn năng là gì? Cấu tạo, chức năng, sử dụng và ứng dụng

Chú thích về các thông số trên đồng hồ vạn năng kim

1. COM, N: Cổng cắm que đo đen, được sử dụng chung cho tất cả các chức năng đo lường của đồng hồ.
2. DCma: Thang đo dòng điện một chiều (DC) với giá trị nhỏ, dùng để đo dòng điện trong các mạch điện một chiều.
3. 10A: Cổng cắm que đo màu đỏ khi đo dòng điện một chiều có giá trị lớn, thường dùng cho dòng điện từ 1A trở lên.
4. DCV: Thang đo điện áp một chiều, dùng để đo các nguồn điện như pin, ắc quy, hoặc các bộ nguồn đã chỉnh lưu.
5. OUTPUT: Cổng cắm que đo màu đỏ dùng để đo cường độ âm thanh, thường được sử dụng khi sửa chữa amply hoặc các thiết bị âm thanh khác.
6. Kim chỉ thị: Bộ phận hiển thị giá trị đo thông qua sự di chuyển của kim trên thang đo.
7. Hai đèn báo mức logic: Các đèn này sáng lên khi đo tín hiệu logic, giúp xác định trạng thái của tín hiệu.
8. ACV: Thang đo điện áp xoay chiều (AC), dùng để đo điện áp nguồn cấp chưa chỉnh lưu hoặc các thiết bị điện dân dụng.
9. Núm tinh chỉnh zero: Trong chế độ đo điện trở (Ω), khi chập que đen và que đỏ mà kim chưa chỉ về 0, hãy vặn núm này cho đến khi kim về đúng vị trí.
10. Thang đo transistor: Dùng để kiểm tra độ khuếch đại dòng điện của transistor bằng cách cắm chân transistor vào đây.
11. P, +: Cổng cắm que đo đỏ dùng trong các chế độ đo điện áp, điện trở, kiểm tra logic, đo thông mạch, kiểm tra pin, và đo dòng điện nhỏ.
12. Thang đo Ohm (Ω): Thang đo dành riêng để đo giá trị điện trở, chỉ cần xoay núm đến ký hiệu này để thực hiện phép đo.
13. Buzz: Thang đo thông mạch, khi mạch đang thông suốt, thiết bị sẽ phát ra tiếng bíp báo hiệu.
14. Logic: Chế độ đo tín hiệu xung số, dùng để kiểm tra các tín hiệu logic trong mạch số.
15. BATT: Thang đo kiểm tra tình trạng pin (tốt hoặc yếu), cho phép đo hai loại pin thông dụng là 1.5V và 9V.

Việc nắm vững các thông số và cách sử dụng chúng sẽ giúp bạn thực hiện các phép đo chính xác, đảm bảo an toàn và tăng hiệu quả trong công việc.

Xem thêm: Nên mua đồng hồ vạn năng số hay kim?

Kết luận

Đồng hồ vạn năng là một công cụ hữu ích trong việc đo đạc các thông số điện tử cơ bản. Việc nắm rõ hướng dẫn sử dụng đồng hồ vạn năng kim và tuân thủ các lưu ý quan trọng sẽ giúp người dùng thực hiện các phép đo một cách chính xác và an toàn. Nếu bạn mới bắt đầu, hãy đọc kỹ hướng dẫn và thực hiện từng bước theo trình tự để đảm bảo hiệu quả cao nhất.